Greekimpression

Voor de theatervoorstelling van Elektra door het NTGent (www.ntgent.be), baseerde de regisseuse zich op de teksten van de drie Griekse tragedieschrijvers Euripides, Sophocles en Aischylos. Doel van Julie Van den Berghe was het antieke stuk terug actueel maken. Hiervoor deed ze onder andere beroep op haar zus, oorlogsverslaggeefster Annabelle, die rapporteert vanuit het Midden-Oosten. Maar ook liet ze zich inspireren door schrijvers als Machiavelli en Virginia Woolf. Drie thema’s staan hierbij centraal: de rol van vrouwen in de oorlog, het zoeken naar een eigen identiteit en de manier waarop we woorden gebruiken om uitdrukking te geven aan onze emoties.

De tragedieschrijvers raakten aan universele onderwerpen, zoals de relatie tussen moeder en dochter, bedrog en wraak. Naast het Oedipuscomplex dat reeds eerder werd beschreven door Freud, bedacht Jung de naam Elektracomplex, wat Freud gedefinieerd had als het fenomeen waarbij een dochter tijdens haar ontwikkeling de vaderfiguur gaat heroïseren en haat gaat ontwikkelen tegenover de moederfiguur.

Het stuk neemt aanvang met een trompetspeler. Tijdens de hele voorstelling zullen koperblazers een centrale rol innemen. Dit als verwijzing naar het belang van dit instrument dat reeds werd gebruikt in de Oudheid. Ook nu nog worden tijdens de Last Post de gesneuvelden herinnerd door koperblazers. Het 3-koppige koor van muzikanten vertolkt op originele manier de rol van het koor.

Een weldoordacht en ver doorgetrokken concept, dat zeker zijn effect niet mist, maar soms ook voor verwarring en chaotiek zorgt. De kakofonie van blazers, getik op metaal en het schreeuwen van de verschillende stemmen zorgt door zijn overdaad voor een verwarrende zoektocht naar aandacht. Er gebeurt zoveel tegelijkertijd dat men op sommige momenten alles hoort en tegelijk niets hoort. Euripides, Sophocles en Aischylos worden soms overschreeuwd.

De regisseuse had het idee om de acteurs grotendeels te laten spelen voor een microfoon met statief, dit als referentie naar de speeches van grote wereldleiders. Weldoordacht, maar ondanks het overduidelijke aanwezige acteertalent, brachten de statieven ook iets statisch in het stuk. Het leek alsof de expressie, mimiek verborgen, geminimaliseerd, haast gesculpteerd werd doordat de acteurs hoofdzakelijk gebonden waren aan hun microfoon.

Verder gaf ze ook de opdracht aan de acteurs om brieven te schrijven naar elkaar in het kader van hun personage. Ze vond de brieven uiteindelijk zo goed dat ze de teksten ook ging gebruiken tijdens de voorstelling. Wanneer Kassandra of Elektra dichtbij het publiek deze hedendaagse tekst vertolken, krijgen de karakters plots iets heel reëels, tastbaar, actueel. Alsof deze oude personages opeens tot leven komen voor je neus en je haast geneigd bent een gesprek met hen aan te gaan. Dit contrast met het prachtige decor van de oude paleismuren die zo doen denken aan het echte paleis in Mycene, zorgt voor een surrealistisch effect.

Dit is een interpretatie die doet nadenken, met acteurs die met minimale fysieke expressie, de woorden als kanonballen tot bij jou slingeren door hun stem maximaal te gebruiken en zo je aandacht op elk moment vasthouden. Ook de kostuums, althans van de vrouwen, hebben iets schreeuwerig in hun kleuren.  De regisseuse heeft bewezen dat oude teksten nog brandend actueel kunnen zijn. De explosie van creativiteit is tot uiting gekomen op het podium. De luide knallen van woorden en muziek leken als spervuur van de ene naar de andere kant te vliegen. Uiteindelijk doet het hele stuk mij eerder denken aan Picasso’s Guernica die met zijn veelheid aan figuren de chaos van de oorlog wou oproepen en niet de oorlog zelf verbeeldde.